Tên gọi “chikungunya” bắt nguồn từ ngôn ngữ Kimakonde của người Tanzania và Mozambique, mang nghĩa “cong người lại” – mô tả triệu chứng đau khớp nghiêm trọng mà người bệnh thường gặp.

Thông thường, bệnh nhân có thể hồi phục trong vòng một tuần. Tuy nhiên, các cơn đau khớp có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, song tỉ lệ tử vong nhìn chung ở mức thấp, ngoại trừ các nhóm nguy cơ cao như trẻ sơ sinh, người cao tuổi và người mắc bệnh nền (tim mạch, tiểu đường...).

Virus lây truyền khi một con muỗi mang mầm bệnh đốt người khỏe mạnh, đưa virus vào máu. Ngược lại, nếu một con muỗi chưa nhiễm virus đốt người đang mắc bệnh, nó có thể trở thành vật trung gian truyền bệnh cho người khác.

Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu (ECDC), từ đầu năm 2025 đến nay, thế giới đã ghi nhận khoảng 240.000 ca nhiễm virus chikungunya và 90 ca tử vong tại 16 quốc gia.

Tại Trung Quốc, một đợt bùng phát mạnh kể từ cuối tháng 6 đã khiến khoảng 7.000 người mắc bệnh, tập trung chủ yếu ở thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông. Đây là đợt bùng phát lớn nhất tại Trung Quốc kể từ khi nước này ghi nhận ca bệnh đầu tiên vào năm 2008.

Chikungunya không phải là một bệnh nhiễm trùng mới. Nó đã xuất hiện từ những năm 1950, với các đợt bùng phát thường thấy hơn ở các vùng nhiệt đới trong những thập kỷ gần đây.

Bệnh do virus Chikungunya gây ra hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, lây lan chủ yếu qua muỗi Aedes, gồm cả nhóm “muỗi vằn” lây nhiễm các loại virus sốt xuất huyết và zika, cũng như có thể gây ra các đợt dịch bùng phát nhanh chóng trên diện rộng.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 22.7 đã kêu gọi hành động khẩn cấp để ngăn chặn sự trở lại của dịch bệnh do virus Chikungunya gây ra, khi các đợt bùng phát mới liên quan đến nhiều đảo quốc châu Phi ở Ấn Độ Dương đang lan rộng.

Các triệu chứng của bệnh Chikungunya

Các triệu chứng của bệnh này thường xuất hiện từ 3 đến 7 ngày sau khi bị muỗi đốt. Triệu chứng đặc trưng của bệnh là sốt trên 39 độ C, đau đa khớp hai bên và đối xứng, có thể nặng và suy nhược.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm nhức đầu, đau cơ, viêm khớp, viêm kết mạc, buồn nôn, nôn hoặc phát ban dát sẩn.

Mặc dù bệnh hiếm khi gây tử vong, nhưng các triệu chứng bệnh có thể trở nên nghiêm trọng và gây tàn phế như liệt dây thần kinh sọ, viêm màng não... Hầu hết mọi người sẽ khỏe hơn trong vòng một tuần, nhưng đau khớp có thể kéo dài nhiều tháng.

-------------------------------------------------------------------

Các biện pháp phòng ngừa và điều trị chikungunya

Biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất là tránh bị muỗi đốt.

Giới chức y tế khuyến cáo người dân nên mặc quần áo dài tay, sử dụng thuốc xua muỗi, loại bỏ nơi muỗi sinh sản (nước đọng), ở trong môi trường có điều hòa hoặc sử dụng màn chống muỗi.

Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho chikungunya. Việc điều trị chủ yếu nhằm giảm nhẹ triệu chứng thông qua nghỉ ngơi, uống nhiều nước và dùng thuốc giảm đau.

Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cảnh báo không nên sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) nếu chưa loại trừ khả năng nhiễm sốt xuất huyết, do những loại thuốc này có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết trong.

---------------------------------------------------------------------

Nguồn: Báo Lao động